مطالعه مقایسه ای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در قبال تحولات مصر و سوریه )2012-2010)

تحولات انقلابی در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این منطقه محسوب می شود. اهمیت این تحولات چنان است که حساسیت و توجه بسیاری از بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای را در پی داشته است.در این میان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه دو بازیگر مهم منطقه ای محسوب می شوند که هر یک اهداف و منافع خاص خود را در منطقه خاورمیانه دارند و وقوع بهار عرب آزمونی برای سیاست خارجی دو کشور در سطح منطقه است. رویکرد دو کشور در خصوص تحولات جهان عرب، در برخی حوزه ها با سیاست و منافع منطقه ای یکدیگر نزدیکی و همخوانی داشته است، اما در برخی حوزه های دیگر، در تناقض و حتی تضاد قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه مقایسه ای سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال تحولات مصر و سوریه با استفاده از چهارچوب نظری سازه انگاری انجام گرفته است. سوال اصلی این پژوهش این است که: سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال انقلاب های جهان عرب( سوریه و مصر) در سال های 2012- 2011 چه تفاوت ها و شباهت هایی داشته است. نتایج پژوهش نشان داده است که اولاً سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال تحولات مصر به هم نزدیک است و تنها تفاوت در نوع اطلاق آن می باشد. زیرا در حالی که ایران از آن به عنوان بیداری اسلامی یاد می کند؛ ترکیه آن را بهار عربی و در امتداد جنبش لیبرال دموکراسی می داند. دوماً بیشترین تضادهای دو کشور در بحران سوریه نمود می کند. زیرا که ایران در این بحران طرفدار دولت بشار اسد در سوریه بوده و منافع خود را در حفظ دولت بشار اسد و در نتیجه حفظ محور مقاومت می داند. اما ترکیه با حمایت از خواسته های مخالفان، خواهان کناره گیری اسد از قدرت و تشکیل حکومتی جدید مبتنی بر اصول دموکراتیک است.